Entry for February 11, 2009 tự do ngôn luận

Ai muốn hiểu thế nào là tự do ngôn luận thì đọc cái này.

Brian Ðoàn: “Quý vị không nên xem tấm hình này nếu không thích”

Bài: Ðỗ Dzũng/Người Việt

CYPRESS, California (NV).- Trong buổi đối thoại với một số người đại diện cộng đồng Việt Nam Nam California tại trường Cypress College chiều Thứ Ba vừa qua liên quan đến tấm hình “yếm đỏ sao vàng” trong cuộc triển lãm của nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn tại trường này, tác giả của tấm hình đã tuyên bố: “Quý vị không nên xem tấm hình này nếu không thích.”

Tại cuộc triển lãm “FOB II: Art Speaks” tổ chức tại Santa Ana hồi Tháng Giêng vừa qua, tấm hình “yếm đỏ sao vàng,” mang tên “Thu Duc, Vietnam,” của nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn có hình một cô gái mặc áo thun màu đỏ, trên ngực có sao vàng, đứng cạnh tượng bán thân của Hồ Chí Minh, là một trong những tác phẩm bị nhiều người trong cộng đồng Việt Nam phản đối nhất vì cho rằng tác giả quảng bá cho Cộng Sản Việt Nam.

Những người phản đối sau đó đã tổ chức hai cuộc biểu tình, và tấm ảnh bị một số người phun nước miếng, rạch và xịt sơn đỏ lên.

Tại cuộc triển lãm lần này, tại trường Cypress College, từ ngày 20 Tháng Giêng đến ngày 21 Tháng Hai, ngoài tấm ảnh nêu trên, nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn còn trình làng một số tác phẩm khác về phong cảnh cũng như con người Việt Nam.

Hôm Chủ Nhật 8 Tháng Hai vừa qua, Cộng Ðồng Việt Nam Nam California có triệu tập một cuộc họp bàn phương hướng thảo một bức thư phản kháng gởi cho trường Cypress College, gặp ban lãnh đạo trường để nói chuyện. Nếu trường không giải quyết, sẽ tổ chức biểu tình.

Và trường Cypress College đã sắp xếp để những người đại diện cộng đồng Việt Nam đối thoại với nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn.

Trước khi bắt đầu cuộc đối thoại, Giáo Sư Jerry Burchfield, giám đốc Triển Lãm Nhiếp Ảnh của trường, xác nhận cuộc triển lãm tại trường đã dự trù tổ chức cách đây một năm, chứ không phải sau cuộc triển lãm “FOB II: Art Speaks.”

Tại buổi gặp gỡ này, có tất cả 12 người Việt Nam tham dự cùng với một số viên chức của trường và phân khoa nhiếp ảnh cùng với nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn.

Nhiếp ảnh gia này nói thêm: “Tôi không phải là cộng sản như nhiều người chụp mũ tôi như vậy. Cha tôi từng là một sĩ quan cao cấp trong quân đội VNCH và từng bị tù cải tạo hơn 10 năm. Tất cả chúng ta đến đây vì tự do, trong đó có tự do ngôn luận và tự do diễn đạt. Tôi từng là một thành viên tích cực của Tổng Hội Sinh Viên, của cộng đồng.”

“Tôi chỉ muốn nói lên những gì đang xảy ra tại Việt Nam, giống như tập ảnh 'The Forgotten Ones' mà tôi thực hiện tại Philippines. Nếu quý vị chụp mũ tôi cộng sản cũng được bởi vì tôi lớn lên tại quốc gia cộng sản. Tôi từng nói với báo The Orange County Register rằng 'tôi không chống hoặc ủng hộ cộng sản. Tôi chỉ là một nghệ sĩ,’” nhiếp ảnh gia này nói tiếp.

“Những gì tôi làm không giống như Trần Trường. Tôi không treo cờ cộng sản. Quý vị phải đọc hết nội dung tôi trình bày về những tác phẩm của tôi, và nhìn toàn bộ. Cha tôi đã yêu cầu tôi phải bỏ hết những tác phẩm này trước khi ông nhắm mắt. Tôi hỏi lại nếu cộng sản đòi ông bỏ hết những gì ông tin tưởng bấy lâu nay để trở thành người cộng sản ông có chấp nhận không. Ông không trả lời.”

“Tôi mong quý vị nhìn tác phẩm của tôi với nhiều góc cạnh khác nhau,” nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn kết luận.

Ông Nguyễn Tấn Lạc, chủ tịch Cộng Ðồng Việt Nam Nam California, không đồng ý với lời giải thích này.

Ông cắt ngang: “Những gì ông nói không mới mẻ gì, chúng tôi đã đọc trên báo chí rồi. Hãy lắng nghe nguyện vọng của cộng đồng và của cha ông. Ông nên khôn ngoan để quyết định. Tôi nghĩ ông đủ khôn. Ông là một thầy giáo, là người trưởng thành. Ông nên nghe chúng tôi và quyết định. Và ông biết chuyện này nguy hiểm như thế nào.”

“Tôi nghĩ, ông vẫn còn thời gian để lấy tấm ảnh này ra. Tôi từng đi lính cùng ngành với cha ông. Tôi sẽ nói chuyện với ông ấy. Tôi hiểu ông (Brian) đến đây vì tự do, nhưng ông nên khôn ngoan, đừng giẫm lên vết thương của cộng đồng và gia đình. Tại sao ông không quăng tượng Hồ Chí Minh vào một góc, không gạch chéo hình lá cờ. Hãy nhìn tấm ảnh, nếu ông mang Cờ Vàng về Việt Nam thì sẽ thấy chuyện gì xảy ra. Tôi khuyến khích ông làm điều này và sẵn sàng mua vé cho ông về Việt Nam,” ông Ngô Chí Thiềng, phó chủ tịch Cộng Ðồng Việt Nam Nam California, tiếp lời ông Lạc. << mỗi lần đọc các ý kiến kiểu này của mấy ông ở đây là tôi lại muốn thốt lên: so sánh sao mà ngu ố đây chính là điều khác nhau cơ bản giữa xứ tự do và xứ kiểm duyệt! Ở đây người ta có quyền nói lên điều người ta nghĩ, nên người ta mới bỏ xứ ra đi! Giờ mấy ông cứ ép người ta thì mấy ông còn hơn cha Việt Cộng!>>

Nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn đáp: “Ðây là tác phẩm của tôi, nó khác với những gì quý vị nghĩ. Ðây là đất nước của tôi, tôi triển lãm tại đây cho khán giả của tôi. Nếu quý vị chống Cộng thì quý vị về Việt Nam chống. Khán giả của tôi ở đây, không phải ở Việt Nam.”

Bà Ðỗ Thị Thuấn phản bác lại: “Ông nghĩ tác phẩm của ông chống Cộng, nhưng chúng tôi không nghĩ vậy. Trong khi ông để tượng Hồ Chí Minh, còn tôi sẽ quăng vào thùng rác. Tác phẩm của ông là tuyên truyền. Cô gái mặc chiếc áo đó để quảng bá cho lá cờ cộng sản. Thay vì triển lãm ở Việt Nam, ông lại làm ở đây. Chúng tôi đã chạy trốn cộng sản, tại sao ông làm như vậy?”

Bà còn cảnh báo: “Cộng sản đang trà trộn trong cộng đồng, muốn kiểm soát cộng đồng, họ có nhiều cách, họ muốn làm im tiếng cộng đồng bằng cách đưa lá cờ vào. Nên nhớ, Garden Grove và Westminster từng thông qua nghị quyết không để cộng sản vào cộng đồng.”

“Tôi xin nói lại. Ðiều này không có nghĩa cô gái là cộng sản,” nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn đáp lại.

Rồi ông đưa ra một mẫu báo The New York Times chụp hình Tổng Thống George W. Bush đứng nói chuyện trước một bức tượng Hồ Chí Minh và lá cờ cộng sản tại Hà Nội và hỏi: “Liệu tấm hình này có nghĩa Tổng Thống Bush là cộng sản?”

Mọi người im lặng.

Lúc này tình hình hơi căng thẳng khi ông Lạc cho rằng “Brian Ðoàn nói quá nhiều rồi, để người khác nói.”

Ông Brian Ðoàn yêu cầu có một người điều khiển chương trình.

Tuy vậy, Tiến Sĩ Bob Simpson, hiệu phó trường Cypress College, cho rằng “vì đây là một cuộc đối thoại, mỗi người có quyền được hỏi. Nếu câu hỏi liên quan đến nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn, phải để ông trả lời.”

Sau đó, mọi người thay phiên nhau phát biểu tựu trung là nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn nên lấy tác phẩm gây tranh cãi này ra khỏi triển lãm để khỏi làm đau lòng đồng hương.

Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa, chủ tịch Hội Ðền Hùng, cho rằng “Brian Ðoàn nên nghĩ đến người khác, đừng nghĩ đến mình” và “có thể những gì Brian Ðoàn làm bây giờ là quá sớm, cộng đồng chưa chấp nhận. Có thể 10 năm sau thì được.”

Ông Nghĩa còn tặng Tiến Sĩ Simpson một cuốn sách hình có tựa đề “Tội ác đảng Cộng Sản Việt Nam” với lời nhắn “để cho quý vị biết những gì người Việt Nam đã trải qua.”

Nhiếp ảnh gia gốc Việt đáp lại: “Ðiều đáng quý nhất tại Hoa Kỳ là tự do, như cố Tổng Thống Kennedy từng nói 'chúng ta không nên sợ hãi.' Hãy nhìn các sản phẩm Việt Nam bán tại Little Saigon. Như vậy đâu có nghĩa là chúng ta ủng hộ cộng sản. Quý vị phải chấp nhận cách chống Cộng riêng của tôi.”

Linh mục Nguyên Thanh còn đưa tấm hình linh mục Nguyễn Văn Lý tại “phiên tòa bịt miệng” ở Huế để minh chứng cho cử tọa biết những gì đang xảy ra tại Việt Nam.

“Ðối với tôi, cha Lý là một anh hùng. Ông cũng bị bịt miệng vì có tiếng nói khác. Có nhiều cách thể hiện nghệ thuật. Nếu quý vị không thích, xin đừng xem. Và đây là những gì tôi dạy cho học trò của tôi. Tôi mong quý vị chấp nhận cách diễn tả của tôi cũng như tôi chấp nhận những gì quý vị đã trải qua,” nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn đáp lại.

Cuộc đối thoại phải chấm dứt sau gần hai giờ vì có lớp học và nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn phát biểu: “Tôi hy vọng chúng ta tiếp tục đối thoại. Tôi không cho phép mình bỏ tác phẩm này ra khỏi triển lãm vì như vậy là một hình thức kiểm duyệt giống như cộng sản. Quý vị có quyền xem hoặc phản đối.”

Hiệu phó Bob Simpson phát biểu thêm: “Hiệu trưởng có nhờ tôi chuyển lời cảm ơn quý vị đến đây. Gia đình ông cũng có người bị cộng sản giết, nhưng đây là trường học, là nơi duy trì giá trị của tư tưởng. Hy vọng chúng ta không chấm dứt đối thoại. Chúng tôi sẽ cố gắng chuyển đạt những gì của cộng đồng quý vị muốn tối nay đến các cộng đồng khác và khắp thế giới. Hy vọng trong tương lai, nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn và quý vị có thể hợp tác để triển lãm những hình ảnh mà quý vị muốn mọi người biết.”

Thất vọng với tuyên bố của nhiếp ảnh gia Brian Ðoàn, ông Lạc nói: “Như vậy là Brian Ðoàn không lấy tấm ảnh ra. Vậy thì chúng tôi sẽ làm theo quyền tự do của chúng tôi và quý vị biết rồi. Những gì Brian Ðoàn làm không phải là tự do, mà là tạo ra vấn đề cho cộng đồng. Chúng tôi sẽ làm những gì có thể.”

Kết thúc buổi đối thoại, những người đại diện cộng đồng Việt Nam đã trao tặng ông hiệu phó tấm hình “phiên tòa bịt miệng” và một lá Cờ Vàng. Sau đó, mọi người chụp hình lưu niệm và ra về. (Ð.D.)