Tuesday, May 13, 2008

Entry for May 14, 2008 Chuyện của những người làm báo.

Tôi viết bằng cái nhìn sự việc trên bề nổi.

Chuyện của những người làm báo.

Hai nhà báo ở VN bị bắt, báo giới trong nước chấn động.

Không là người trong cuộc nên tôi không nói họ đáng hay không đáng bị như vậy, ở đây tôi chỉ muốn nói đến cái cách của đồng nghiệp, của cơ quan chủ quản đối với họ.

Họ đang ở vào một hoàn cảnh nan giải của cái gọi là ‘tai nạn nghề nghiệp”. Họ đúng hay sai còn phải chờ “kết luận của cơ quan điều tra”. Nhưng có lẽ hơn bao giờ hết, ngay trong những lúc này, họ có thể thấy được tình đồng nghiệp, bạn bè, độc giả đối với họ như thế nào. Và tôi nghĩ, đó chính là động lực giúp họ có thêm niềm tin để mà đối đầu với những nguy hiểm khác đang chờ.

Họ là những người góp phần vào sự thành công của tờ báo, và khi có ‘tai nạn nghề nghiệp” xảy ra (cứ cho là vậy), thì một trong những người lên tiếng bênh vực họ trước tiên chính là những người cấp trên của họ.

Hãy nhìn cái mà họ đã đem lại cho tờ báo, đem lại cho độc giả.

Tôi đọc trên Tuổi Trẻ, Thanh Niên, trên VNExpress, trên các trang blog, tôi xúc động bởi cái tình mà đồng nghiệp dành cho họ. Mà trên hết nữa khi có nguồn tin cho rằng báo chí không được đưa tin về chuyện bắt giữ này, trừ khi có “chỉ thị từ trên”. Thế nhưng đồng nghiệp vẫn cứ viết, vẫn cứ nói. Chuyện đúng chuyện sai chưa kết luận trong 1 sớm 1 chiều nhưng QUAN TRỌNG LÀ TỜ BÁO BIẾT BẢO VỆ MÌNH, BẢO VỆ NHÂN VIÊN, BẢO VỆ ÐỒNG NGHIỆP MÌNH.

“Trông người mà ngẫm tới ta”.

Hơn bao giờ hết, tôi lại nhớ đến chuyện “tai nạn nghề nghiệp” của 2 người làm báo ở đây, nơi được xem là xứ sở tự do.

Một bức hình về một cái “art-work” trên báo bị phản đối bởi những cái nhìn của một số người. Không cần biết anh là ai, không cần biết anh đã làm gì cho tờ báo, chủ nhiệm và tổng thư ký tòa soạn bị sa thải!

Không thấy một bài báo, một bản tin chính thống nào lên tiếng bênh vực họ ở thời điểm đó. Những người sếp mới chỉ biết mau mắn “xin lỗi, xin lỗi những người biểu tình vì chúng tôi đã sai...”. Sai cái gì?

Và đồng nghiệp họ. “Giậu đổ bìm leo”. Sự đời vẫn thường hay thế.

Cũng không thể quơ đũa cả nắm. Vẫn có những người đồng cảm với họ, ủng hộ quan điểm làm báo của họ, nhưng cái “cơ chế bắt phải câm miệng” ở đây còn hơn cả ở VN! Cho nên khi đó người ta chỉ nghe những lời mạt sát về 2 người.

Hai nhà báo đó là những người mạnh mẽ (Nhưng là người ai lại chẳng biết đau, điều quan trọng là họ biết chế ngự nỗi đau của mình như thế nào) Tai nạn nghề nghiệp đó có thể cũng chỉ là một giấc mơ qua trong cuộc đời. Nó không thể thay đổi được quan điểm, cách nhìn của họ. Họ vẫn vững vàng để khẳng định mình đã làm đúng. Ðó là bản lĩnh.

...

Như đã nói ở trên, tôi nhìn hiện tượng trên bề nổi và tôi thấy: cái giá phải trả cho những người làm báo nhiều khi quá lớn. Con đường mà họ đi nhiều khi quá chông gai. Nhưng có lẽ 2 nhà báo ở VN hạnh phúc hơn bởi những san sẻ mà họ có được từ đồng nghiệp, độc giả. Còn 2 nhà báo ở đây - con đường họ đi sao đơn độc và cay nghiệt quá!

Biết rằng mọi sự so sánh đều khập khiễng, nhưng sao vẫn cứ chạnh lòng. “Đã mang lấy nghiệp vào thân…”

11 comments:

  1. bai hay ! lau lam moi vo duoc cai box comment nay do .

    ReplyDelete
  2. @Lun Ghe: Vô comment được trên blog Lan là cả 1 kỳ công, biết mà!

    ReplyDelete
  3. Lan viết vẫn hay như ngày nào. Lan đã khỏe chưa vậy? Báo chí bên này đang ùm xùm vụ này... Nếu viết bài đúng mà bị bắt... không biết sau này còn ai dũng cảm chống tiêu cực chứ?

    ReplyDelete
  4. Có cái khác là hai nhà báo VN thì bị chính quyền bắt, còn hai nhà báo ở đây thì "chỉ" bị (chủ tư nhân) sa thải thôi. Nhưng mà phải nói rằng tớ rất thất vọng (và ngạc nhiên) với báo Người Việt trong vụ vừa rồi. Nói chung, báo chí tiếng Việt (ở VN và ở Mỹ) còn quá thua xa báo chí Mỹ trên nhiều lãnh vực.

    ReplyDelete
  5. Bạn Lan đã đọc Nếu Đi Hết Biển của đạo diễn Trần Văn Thủy chưa? Trong đó, nhà văn Nguyễn Mộng Giác có nói tới cái "biểu diễn lập trường" trong báo chí VN tại hải ngoại.
    Quote from http://songmanh.net/archive_news/politics/2004/Mar/15/0066.html
    TVT: Văn chương, báo chí... nói chung là giới truyền thông, có thể làm cho các khối nhỏ người Việt ấy gần gũi với nhau hơn không, kể cả sự cảm thông giữa người Việt trong và ngoài nước?
    NMG: Tôi nghĩ: có và không.
    Xin nói đến cái "không" trước.
    Báo chí cả trong lẫn ngoài nước, trong tình trạng hiện nay, muốn tồn tại thì phải tùy thuộc vào quyền lực chính trị. Trong nước, là chính quyền. Ngoài nước, là các đoàn thể chính trị tuy không có khả năng pháp quyền nhưng lại có khả năng kích động dư luận để phá hủy uy tín hay ngay cả sự sống của một cơ quan truyền thông, Báo chí trong nước không có tự do đã đành, mà báo chí ở hải ngoại cũng không có tự do như báo chí Mỹ, Anh, Pháp, Úc... được hưởng. Vũ khí các hội đoàn hay báo chí ở hải ngoại thường dùng để phá nhau, suốt 28 năm nay, là chụp mũ cộng sản. Do đó, dù không bị áp lực nào từ phía chính quyền, báo nào cũng phải thường xuyên cảnh giác, biểu diễn lập trường chống cộng trong cách dùng chữ, cách loan tin... để tự vệ. Nguồn tin quê nhà báo chí hải ngoại đang dùng phần lớn lấy từ báo chí trong nước và các bài trên các website trong nước. Ban biên tập các báo lựa các tin xấu như nạn tham nhũng, mãi dâm, kinh tế trì trệ, nạn cửa quyền lộng hành... viết lại theo cách hành văn "quốc gia" rồi in lên báo. Những chữ trong nước dùng nhưng không thông dụng ở Miền Nam trước 1975 thì sửa lại cho đúng với lập trường. Kết quả là những tin tức được chính trị hóa cẩn thận. Mức độ chính trị hóa thay đổi nhiều ít theo uy thế chính trị của từng tờ báo, cơ quan truyền thông nào uy thế vững thì nhu cầu biểu diễn lập trường càng ít, và ngược lại.

    ReplyDelete
  6. @ Black Seal: Vẫn còn bệnh, Bình ơi.
    Bên này vẫn đang đọc các tin đó.
    @ VietPundit: Không nghĩ thì thôi, càng đọc càng thấy chán.
    Kể anh nghe chuyện này: 2 hôm trước, trong 1 bản tin đưa ra có câu: “Các học sinh con trai…”. Đọc tới đọc lui 1 hồi, em vô gặp tác giả nói: “Chú ơi, có thể đổi lại là ‘Các nam sinh’ hay ‘Các học sinh nam’ được không…?”. Tác giả sửng cồ liền: “Không! Để nguyên chữ đó. Tôi không xài từ Việt cộng. Tôi bị nghe người ta chửi nhiều rồi!”.
    Hết chuyện!

    ReplyDelete
  7. cac hoc sinh con trai= nam sinh. cac hoc sinh con gai= nu sinh. cac hoc sinh dong tinh luyen ai = Be de ( ngon ngu truoc 75 ). phai khong Lan ?

    ReplyDelete
  8. Chuyện nhà báo ở VN bị bắt là bề nổ của cuộc đụng độ giữa hai thế lực chống/bảo vệ tham nhũng.
    Chuyện ở bao VN là sự đối đầu về quan niệm chống/thân CS.
    Hậu quả của việc bắt 2 nhà báo ở VN không trực tiếp, rõ ràng và cụ thể. Còn tai nạn nghề nghiệp của phóng viên NV ngay lập tức đã ảnh hưởng tới tới "cộng đồng" và nhất là doanh thu của tờ báo.

    ReplyDelete
  9. Chuyện nhà báo ở VN bị bắt là bề nổi của cuộc đụng độ giữa hai thế lực chống/bảo vệ tham nhũng.
    Chuyện ở báo VN là sự đối đầu về quan niệm chống/thân CS.
    Hậu quả của việc bắt 2 nhà báo ở VN không trực tiếp, rõ ràng và cụ thể. Còn tai nạn nghề nghiệp của phóng viên NV ngay lập tức đã ảnh hưởng tới tới "cộng đồng" và nhất là doanh thu của tờ báo.

    ReplyDelete
  10. Các nhà báo trong nước dám lên tiếng về việc công an bắt giử hai bạn đồng nghiệp của họ thực ra là họ được các ông lớn khác bảo kê. Chỉ dám hó hé mấy ngày đầu thôi, chứ bi giờ có ai dám phản đối và phê bình là nhà nước mạnh tay nửa không? Hay là chìm xuồng rồi.
    Trước 1975, các ký giả báo chí ở miền Nam Việt Nam mạnh mẽ phản đối luật báo chí của chính quyền Nguyễn Văn Thiệu. Người ta xuống đường, phát động thành phong trào Ký Giả đi ăn mày, v.v. trước súng đạn, bộ máy an ninh, cảnh sát của chính phủ VNCH.
    Còn bây giờ? Bao nhiêu nhà báo đưa tin về vụ sập cầu Cần Thơ một cách nhanh chóng, độc lập? Hay phải chờ TTX nhà nước, báo Nhân Dân đăng trước, rồi mình đăng lại. Bao nhiêu tờ báo ở VN dám đưa tin một cách TRUNG THỰC, ĐỘC LẬP về vụ dân oan biểu tình trước văn phòng 2 quốc hội, về vụ sinh viên biểu tình chống Tàu, ...

    ReplyDelete
  11. Đồng ý với nhận xét của Cásấumẹ
    Chuyện nhà báo ở VN bị bắt là bề nổi của cuộc đụng độ giữa hai thế lực chống/bảo vệ tham nhũng.
    Chuyện ở báo NV là sự đối đầu về quan niệm chống/thân CS.
    Hậu quả của việc bắt 2 nhà báo ở VN không trực tiếp, rõ ràng và cụ thể.
    Còn tai nạn nghề nghiệp của phóng viên NV ngay lập tức đã ảnh hưởng tới tới "cộng đồng" và nhất là doanh thu của tờ báo.

    ReplyDelete