Entry for October 24, 2008 Mọi người sẽ ra đi, chỉ mình tôi ở lại

(bai chom cua nguoi ta)

11 ngày trước bầu cử: Mọi người sẽ ra đi, chỉ mình tôi ở lại

Nguyễn Văn Khanh

Khi Neel Kashkari bắt đầu bài nói chuyện của ông ở Viện Nghiên Cứu Chính Trị Cộng Hòa American Enterrise Institute hôm 19 Tháng Chín vừa qua, hầu như trong cử tọa chẳng mấy ai biết đến vị khách mời đang nắm chức vụ phụ tá đặc biệt Tổng Trưởng Tài Chánh Hoa Kỳ. Trọng tâm bài nói chuyện của ông là những trở ngại sẽ xảy đến cho nền kinh tế quốc gia, gây nên bởi các khó khăn của thị trường địa ốc và những khoản nợ khó đòi mà ngân hàng đang vướng phải khi cho thân chủ vay tiền mua nhà. Bài nói chuyện dài hơn 30 phút đồng hồ kết thúc bằng những tràng pháo tay mang tính lịch sự nhiều hơn cổ võ.

Hai tuần sau đó, mọi người đều biết Neel Kashkari là ai, khi ông được giới thiệu trước các vị dân cử Quốc Hội Liên Bang Mỹ với tư cách người sẽ điều hành ngân khoản cứu nguy kinh tế. Ngay tức khắc nhân vật được đặt cho biệt danh “Ông 700 tỷ”, là người điều hành khoản tiền quan trọng nhất thế giới, và cũng là người “trực tiếp giải quyết các trở ngại của thị trường tài chánh Hoa Kỳ”. Không chỉ vậy, với vai trò giám đốc cơ quan mang tên Văn Phòng Ðặc Trách Ổn Ðịnh Tài Chánh, Neel Kashkari còn có trách nhiệm “gián tiếp” giúp ổn định thị trường tài chánh toàn cầu - đặc biệt thị trường của những quốc gia đồng minh EU, tránh đừng cho “hiện tượng đổ vỡ dây chuyền xảy ra”, như lời ông Tổng Trưởng Tài Chánh Henry Paulson nói với báo chí.

Trách nhiệm đi kèm với số tiền 700 tỷ dollars chứng tỏ tầm quan trọng của người được chọn, cho dù ông là nhân vật chính trị trẻ tuổi nhất và “mới” nhất của Washington. Năm nay 35 tuổi, Neel Kashkari tốt nghiệp MBA ở Wharton School, làm chuyên viên ngân hàng cho Goldman Sachs và mới xuất hiện ở thủ đô được chừng 2 năm. Ông là một trong những “cha đẻ” của chương trình “cứu nguy” đang cầm trong tay số tiền khổng lồ, được ví như ông hoàng Ahmed bin Zayed Al Nahyan đang điều khiển công ty đầu tư của Ả Rập Saidi, hay Lou Jiwei, nhân vật số 1 của công ty đầu tư Trung Quốc, hoặc gần hơn nữa ông được so sánh với tỷ phủ Warren Buffett, một trong những nhà đầu tư giầu tiền của và có ảnh hưởng nhất thế giới. Theo ông phụ tá Tổng Trưởng Tài Chánh Ðặc Trách Quan Hệ Ðối Ngoại, “Neel của hai năm trước đây khi mới về Washington hoàn toàn khác với Neel ngày nay”. Hai mươi bốn tháng trước, “hầu như chẳng ai biết đến Neel, kể cả những nhân viên làm việc trong Bộ, bây giờ ai ai cũng biết đến anh và đang chờ đợi những điều anh sẽ làm” vì ảnh hưởng đến chính số tiền họ đang có trong ngân hàng, trong quỹ hưu bổng hay đầu tư.

Neel Kashkari là ai??? Là một thành viên của cộng đồng người Mỹ gốc Ấn, ông sinh trưởng và lớn lên ở to Arron, Ohio, một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất nước Mỹ với tỷ lệ nhà bị ngân hàng kéo vượt quá mức 40%. Tốt nghiệp University of Illinois với bằng kỹ sư, ông từng thú nhận với bạn bè “chẳng hề nghĩ sẽ có ngày làm việc trong lãnh vực tài chánh”. Công việc đầu tiên của anh sau ngày ra trường: làm việc trong toán thực hiện chương trình chế tạo vệ tinh cho công ty TRW, theo giao kèo công ty ký kết với NASA.

Năm 2002 ông quyết định rời TRW để theo học MBA, khi nghe lời khuyên của người thân “phải có MBA mới kiếm được nhiều tiền”. Anh sinh viên mới ra trường được nhận làm việc với Goldman Sachs, và lọt mắt xanh của ông “sếp” Paulson. Khi ông Paulson nhận lời mời của Tổng Thống Bush để về thủ đô điều hành guồng máy tài chánh quốc gia, Neel Kashkari được giao trách nhiệm điều hành phần vụ đặc trách liên lạc với chính phủ. Chẳng bao lâu sau đó, ông Paulson quyết định đưa ông về D.C. làm việc chung, đặc trách về đối ngoại.

Neel Kashkari đã chứng tỏ được những gì? Bà Faith Schwatz, giám đốc Chương Trình HOPE NOW kể lại những ngày đầu tiên phải làm việc chung với ông phụ tá tổng trưởng trẻ tuổi. “Ấn tượng đầu tiên tôi thấy ông là một thanh niên rất năng nổ, suy nghĩ chín chắn, và không bao giờ chấp nhận thất bại”. Ông Steve O'Connor, giám đốc Hiệp Hội Ngân Hàng Hoa Kỳ, bảo thêm “khi có việc gặp ông Phụ Tá Neel, chúng tôi phải sẵn sàng để trả lời những câu hỏi mà ông ta đặt ra” và nói đùa “lỡ nói sai, sẽ bị ông ta quay như quay... chong chóng”. Ông Andrew Busch, người từng làm cố vấn cho cả Tòa Bạch Ốc và Bộ Tài Chánh nói thêm “Neel mang về D.C. quá nhiều kinh nghiệm, đến mức độ chúng tôi phải thắc mắc không hiểu ở đâu mà anh ta có nhiều kinh nghiệm đến thế!!!”

Những kinh nghiệm Neel Kashkali thu thập được từ Công Ty Ðầu Tư ở New York và Bộ Tài Chánh ở D.C. có giúp ông giải quyết được những khó khăn của thị trường tài chánh hay không? Trong bài thuyết trình đọc ở American Enterprice Institute, ông nói rõ “đừng chờ mong bất cứ ai sẽ đem chiếc đũa thần đến cứu chúng ta”. Ðiều đó được giải nghĩa: trở ngại còn đó, vẫn phải tìm cách giải quyết và phải mất thời gian mới có được kết quả.

Mất thời gian có nghĩa là ông có thể sẽ được giữ lại để thực hiện kế hoạch “cứu nguy” thị trường tài chánh đã được hành pháp và lập pháp đồng ý. Tin đồn chính trị từ Washington D.C.: người duy nhất “đảm bảo” sẽ được giữ lại làm việc cho tân chính quyền là Neel Kashkali, vì cả hai ứng viên tranh cử Tổng Thống John McCain và Barack Obama đều ủng hộ kế hoạch “cứu nguy” và cả 2 đều đồng ý với đề nghị giao trách nhiệm điều khiển kế hoạch cho Neel Kashkali đảm trách.

Ðang làm việc với chính quyền Cộng Hòa, điều đó có ảnh hưởng gì nếu ông Obama của đảng Dân Chủ đắc cử tổng thống? Theo giấy tờ do Neel Kashkali gửi cho Quốc Hội, ông chỉ tặng tiền giúp vận động tranh cử cho Tổng Thống George W. Bush, và không hề gửi tiền cho cả ông McCain lẫn ông Obama.